تکنیک استخوان ماهی (Ishikawa) با استفاده از روش های 6M و 5W

نمودار استخوان ماهی (که به آن نمودار ایشیکاوا یا نمودار علت و معلول نیز گفته می‌شود) ابزاری برای شناسایی و تحلیل علل ریشه‌ای یک مشکل است. این نمودار به شما کمک می‌کند تا علت‌های مختلف یک مشکل را به‌طور سیستماتیک تجزیه و تحلیل کنید.

نمودار ماهی به دسته‌های مختلف علل تقسیم می‌شود که معمولاً این علل در روش6M  (در زمینه‌های صنعتی و تولیدی) و روش 5W طبقه‌بندی می‌شوند.

• روش6M : (برای محیط‌های تولیدی و صنعتی)

6M به شش دسته رایج اطلاق می‌شود که معمولاً برای تحلیل علل مشکلات استفاده می‌شود:

1. Man  (انسان) - مسائل مربوط به انسان مانند کمبود آموزش، ناتوانی در مهارت‌ها، یا غفلت.
2. Machine  (ماشین) - مسائل مربوط به ماشین‌آلات، ابزارها یا خرابی تجهیزات.
3. Material  (مواد) - مشکلات مربوط به مواد اولیه، مانند مسائل کیفیت یا دسترسی.
4. Method  (روش) - مشکلات در فرآیندها یا شیوه‌ها، مانند روش‌های ضعیف یا شیوه‌های نادرست.
5. Measurement  (اندازه‌گیری) - مشکلات مربوط به جمع‌آوری داده‌ها، گزارش‌دهی یا تکنیک‌های اندازه‌گیری.
6. Mother Nature  (محیط) - عوامل خارجی مانند وضعیت آب‌وهوا، شرایط محیطی، یا اختلالات غیرمنتظره.