
تکنیک استخوان ماهی (Ishikawa) با استفاده از روش های 6M و 5W
نمودار استخوان ماهی (که به آن نمودار ایشیکاوا یا نمودار علت و معلول نیز گفته میشود) ابزاری برای شناسایی و تحلیل علل ریشهای یک مشکل است. این نمودار به شما کمک میکند تا علتهای مختلف یک مشکل را بهطور سیستماتیک تجزیه و تحلیل کنید.
نمودار ماهی به دستههای مختلف علل تقسیم میشود که معمولاً این علل در روش6M (در زمینههای صنعتی و تولیدی) و روش 5W طبقهبندی میشوند.
- روش6M : (برای محیطهای تولیدی و صنعتی)
6M به شش دسته رایج اطلاق میشود که معمولاً برای تحلیل علل مشکلات استفاده میشود:
- Man (انسان) - مسائل مربوط به انسان مانند کمبود آموزش، ناتوانی در مهارتها، یا غفلت.
- Machine (ماشین) - مسائل مربوط به ماشینآلات، ابزارها یا خرابی تجهیزات.
- Material (مواد) - مشکلات مربوط به مواد اولیه، مانند مسائل کیفیت یا دسترسی.
- Method (روش) - مشکلات در فرآیندها یا شیوهها، مانند روشهای ضعیف یا شیوههای نادرست.
- Measurement (اندازهگیری) - مشکلات مربوط به جمعآوری دادهها، گزارشدهی یا تکنیکهای اندازهگیری.
- Mother Nature (محیط) - عوامل خارجی مانند وضعیت آبوهوا، شرایط محیطی، یا اختلالات غیرمنتظره.

Problem-solving with the fishbone technique and the 6M and 5W methods
- Fishbone Diagram Overview
The Fishbone Diagram is a tool used to identify and analyze the root causes of a specific problem. It helps visualize how various factors contribute to the outcome. The diagram is structured like a fish, with a central spine representing the problem, and the "bones" representing multiple categories of causes.
In the context of problem-solving:
- Categories (bones) help break down complex issues.
- Root causes are identified by systematically analyzing different factors.
- 6M Method: Categories of Causes
The 6M is widespread in manufacturing and industrial environments but can also be adapted to other fields. These six categories help analyze the potential causes of a problem.

حل المشکلات باستخدام تقنیة مخطط السمکة (إیشکاوا) وطرق 6M و 5W
تقنية مخطط السمكة (إيشكاوا) باستخدام طرق 6M و 5W
مخطط السمكة (المعروف أيضًا بمخطط إيشكاوا أو مخطط السبب والنتيجة) هو أداة تُستخدم لتحديد وتحليل الأسباب الجذرية لمشكلة معينة. يساعد هذا المخطط في تحليل الأسباب المختلفة للمشكلة بشكل منهجي.
يتم تقسيم المخطط إلى فئات مختلفة من الأسباب، والتي غالبًا ما يتم تصنيفها باستخدام طريقتي 6M (في سياقات التصنيع) و 5W.
- طريقة 6M (للبيئات الصناعية والإنتاجية)
6M تشير إلى ست فئات شائعة تستخدم لتحليل أسباب المشاكل:
- Man (الإنسان) - القضايا المتعلقة بالبشر مثل نقص التدريب، نقص المهارات، أو الإهمال.
- Machine (الآلات) - القضايا المتعلقة بالآلات أو المعدات أو فشلها.
- Material (المواد) - المشاكل المتعلقة بالمواد الخام مثل الجودة أو التوافر.
- Method (الطريقة) - القضايا المتعلقة بالعمليات أو الأساليب مثل الطرق الضعيفة أو الممارسات غير السليمة.
- Measurement (القياس) - القضايا المتعلقة بجمع البيانات أو التقارير أو تقنيات القياس.
- Mother Nature (البيئة) - العوامل الخارجية مثل الطقس أو الظروف البيئية أو الاضطرابات غير المتوقعة.